فوم بتن (foamed concrete) یا بتن سبک به عنوان مصالحی که چگالی آن به‌طور قابل ملاحظه‌ای از بتن معمولی پایین‌تر است، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش وزن ساختمانها، به‌ویژه در قسمت غیره سازه‌ای داشته باشد.
بتن همراه با ماده کف‌ساز با پایه شیمیایی و پروتئین حیوانی را بتن فوم می‌نامند. این نوع بتن علاوه بر داشتن مزایای بتن معمولی خواص دیگری مانند وزن مخصوص کم و مقاومت فشاری بالا را نیز دارا می‌باشد. سبکی این بتن در سازه‌های ساختمانی باعث کاهش بار مرده ساختمان، صرفه جویی در حجم خاک برداری و حجم بتن مصرف شده در فونداسیون‌ها و همچنین کاهش بارهای زله می‌گردد.
برای افزایش کارایی این محصول در پروژه‌های مختلف مقدار اختلاط و افزودنی‌های موردنیاز طبق تجربیات و استانداردهای کشورهای آلمان، انگلیس و آمریکا تنظیم و تهیه می‌گردد و برای تولید نهایی و آزمایش‌های مقاومت بر روی آن‌ها صورت می‌گیرد.
برای تولید این بتن از ملات ماسه، سیمان، ماسه بادی، ملات بتن فوم (از نوع شیمیایی و پروتئین حیوانی) و افزودنی‌های مجاز استفاده می‌گردد. برای استفاده بهینه از این محصول ابتدا وزن مخصوص و مقاومت فشاری آن برای کاربری‌های موردنظر در پروژه تعریف شده و بر اساس آن بتن با اختلاط مناسب و افزودنی‌های موردنیاز بر اساس دستورالعمل‌ها و تجربیات قبلی تولید می‌شود که در حین تولید توسط استانداردهای بین‌المللی کشورهای آلمان، انگلیس و آمریکا فرموله می‌گردد
کاربردهای اصلی
عمده‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای فوم بتن « بتن سبک »شامل بلوکهای سبک دیواری و همچنین کفسازی و شیب‌بندی ساختمانها با فوم بتن است.
بتن به عنوان یکی از اصلی‌ترین مصالح ساختمانی در گستره‌ای وسیع در انواع کاربردهای سازه‌ای و غیر سازه ای در ساختمان استفاده می‌شود.
بتن سبک به عنوان مصالحی که چگالی آن بطور قابل ملاحظه‌ای از بتن معمولی پایین‌تر است، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش وزن ساختمانها، به خصوص در قسمت غیره سازه‌ای داشته باشد. عمده‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای بتن سبک که امروزه در ایران، شاهد آن هستیم شامل بلوکهای دیواری و همچنین بتن کفسازی و شیب بندی است.
فوم بتن کاربردهای مختلفی را شامل می‌شود که بعلت اسلامپ بالای محصول در کاربردهای غیر دسترس از قبیل ۱_ کفسازی و پر کردن فضاهای خالی ۲_ شیب بندی پشت بام و غیره. ۳_ پرکردن قوس تونل ها ۴_ پرکردن محفظه و چاه‌های آب و فاضلاب ۵_عایق کاری تأسیسات سطحی ۶_پرکردن معابر پولها و نقاط ریزشی مترو و قطارهای زیرزمینی ۷_تثبیت‌کننده خاک ۸_ پرکننده معادن متروکه ۹_ قطعات شناور در دریاها و آبهامورد استفاده می‌باشد.
مواد تشکیل‌دهنده
در تولید این بتن‌ها عمدتاً از پوکه معدنی (پومیس) و مواد صنعتی یا معدنی با چگالی پایین به عنوان سنگ‌دانه یا پرکننده سبک استفاده می‌شود. در کنار بتن با سنگدانه‌های سبک، تولیدات بعضی کارخانجات نیز به شکل بلوک‌ها و پانل‌های بتن سبک بر پایه بتن اسفنجی یا هوادار (Aerated concrete) است. مزایای این نوع بتن در کنار سبک بودن، بالا بودن عایق حرارتی و امکان بریدن با اره، امکان شیار زدن و به‌کار بردن میخ و پیچ است.
انواع
این نوع بتن بسته به روش تولید حباب‌های هوا به دو نوع تقسیم‌بندی می‌شود:
بتن گازی
در تولید بتن گازی پودر نرم آلومینیوم در شرایط خاصی به مخلوط اضافه می‌شود تا در اثر واکنش شیمیایی با هیدروکسید کلسیم حباب‌هایی از هیدروژن در داخل بتن تولید شود. آزاد شدن این حباب‌ها باعث انبساط مخلوط می‌شود.
بتن کفی
اما در تولید بتن کفی بر عکس بتن گازی، حباب‌های هوا به کمک یک ماده کف‌زا تولید می‌شود و در مخلوط بتن اضافه می‌شوند. تکنولوژی تولید بتن کفی ساده‌تر از تکنولوژی تولید بتن گازی است، و امکان ساخت این نوع بتن در کارگاه‌های ساختمانی نیز وجود دارد. مواد پایه در ساخت بتن کفی عبارتند از سیمان، آب و کف حاصل از یک ماده کف زا.
منبع: